της Βικτωρίας Πολύζου, σύμβουλος ψυχικής υγείας, μαθηματικός, medlabnews.gr iatrikanea
Το Σύνδρομο της Ύβρεως είναι μια διαταραχή χωρίς προφανή αιτία, που εκδηλώνεται όταν κάποιος αναλάβει την εξουσία. Εμφανίζεται συνήθως με την πάροδο κάποιου χρονικού διαστήματος μετά την ανάληψη ηγετικών θέσεων όχι μόνο στην πολιτική αλλά γενικότερα στην διοίκηση ομάδων.
Πρώτος ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Λόρδος Dr David Owen, εξέδωσε το 2008 το βιβλίο με τίτλο In Sickness and in Power: Illness in Heads of Government during the last 100 years (Ασθενείς ηγέτες στην εξουσία) όπου εισήγαγε στην ψυχιατρική νοσολογία, αλλά και στον χώρο των κοινωνικών και πολιτικών επιστημών, μία καινούρια ψυχιατρική οντότητα που την ονόμασε «Σύνδρομο της Ύβρεως». Δανείστηκε τον όρο από την αρχαία ελληνική γραμματεία, όπου η υπέρβαση του μέτρου, η αλαζονεία και η περιφρόνηση για τους θεϊκούς και ανθρώπινους νόμους ονομαζόταν Ύβρις, με συνέπεια την αγανάκτηση των θεών (Νέμεσις) οι οποίοι έστελναν την Τήσι για να θολώσει την κρίση του υβριστή και να τον οδηγήσει στην καταστροφή.
Σύμφωνα με τα γραφόμενά του, αρκετοί ηγέτες όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ, αλλά και ο Τόνυ Μπλερ και ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος –κατά τον δεύτερο πόλεμο του Κόλπου- πέσανε θύματα του συνδρόμου αυτού, το οποίο συνδέεται άμεσα με την άσκηση εξουσίας.
Ο λόρδος Όουεν ισχυρίζεται ότι η εξουσία μπορεί να επιφέρει αλλαγές στη διανοητική κατάσταση του ατόμου, οι οποίες εκδηλώνονται με τη μορφή υβριστικής συμπεριφοράς. Το Σύνδρομο της Ύβρεως επηρεάζει όσους αποκτούν εξουσία και μεθούν από αυτήν. Ο Όουεν ισχυρίζεται ότι μερικοί ηγέτες γίνονται αλαζονικοί, αυθάδεις και περιφρονητικοί, θεωρώντας τους εαυτούς τους υπεράνω ανθρωπίνων ορίων και οιασδήποτε μορφής κοινωνικών κανόνων.
Αναλυτικά, το άτομο που πάσχει από το Σύνδρομο της Ύβρεως:
Παρουσιάζει τη ναρκισσιστική τάση να θεωρεί τον κόσμο ως πεδίο όπου ασκεί εξουσία και επιζητά την αναγνώριση και τη δόξα.
Μιλάει με μεσσιανικό ύφος για τις ενέργειές του και υπερτονίζει τα επιτεύγματά του.
Εμπιστεύεται απόλυτα την κρίση του και αγνοεί τις υποδείξεις άλλων.
Πιστεύει ότι δεν είναι υπόλογο στο ταπεινό δικαστήριο της κοινής γνώμης αλλά σε εκείνο της ιστορίας.
Αρνείται πεισματικά να αλλάξει γραμμή πλεύσης λόγω υπερβολικής αυτοπεποίθησης και αρέσκεται στις κολακείες.
Δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα.
Προτιμά τις ενέργειες που ευνοούν την εικόνα του.
Ο λόρδος Όουεν εισηγείται ότι όλοι οι υποψήφιοι ηγέτες πρέπει να υποβάλλονται σε ιατρικές εξετάσεις πριν από την υποψηφιότητά τους, καθώς επίσης και σε ετήσια περιοδική εξέταση ενώ βρίσκονται στην εξουσία. Τα αποτελέσματα, δε, πιστεύει ότι θα πρέπει να ανακοινώνονται δημοσίως. Κάτι ανάλογο θα πρέπει να τηρείται, κατά την άποψή μου, και με τους ηγέτες μεγάλων εταιρειών και οργανισμών, με τους υψηλόβαθμους δικαστές, τους στρατιωτικούς και όσους άλλους έχουν στα χέρια τους την ευθύνη μεγάλων ομάδων.
Η ψυχική υγεία τους επηρεάζει ή μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις τους και να έχει θετικές ή και καταστροφικές επιπτώσεις σε έναν οργανισμό, μια χώρα, σε έναν λαό ή σε όλον τον κόσμο. Βασική όμως προϋπόθεση δημιουργίας αυτού του συνδρόμου είναι να υπάρχει το ανάλογο υπόστρωμα, τόσο το γενετικό όσο και, ακόμα περισσότερο, το επίκτητο.
Αυτό που μπορεί να επιτύχει η σύγχρονη επιστήμη είναι η διάγνωση.
Αυτό όμως που μπορούν και που θα πρέπει να κάνουν οι άνθρωποι με τη στήριξή τους ή μη είναι η αποπομπή αυτών που δεν καλύπτουν τα κριτήρια του χρηστού ηγέτη που ασχολείται με το καλό των ανθρώπων των οποίων ηγείται και όχι με το να γίνει ο ίδιος πλούσιος η διάσημος.
Οι εκφάνσεις και οι συνέπειες του συνδρόμου αυτού δεν περιορίζονται, μάλιστα, στον χώρο της πολιτικής αλλά επεκτείνονται και σε όλα τα πεδία άσκησης εξουσίας (π.χ. διοικητικής, στρατιωτικής ή οικονομικής) με την οικονομική κρίση που ταλανίζει τα τελευταία χρόνια την Ενωμένη Ευρώπη -και ιδιαίτερα τη χώρα μας, τις τελευταίες μάλιστα ημέρες με πρωτοφανούς τριτοκοσμικής εντάσεως εικόνες και ταλαιπωρίες- να παρουσιάζεται από τον Λόρδο Όουεν ως επακόλουθο της υβριστικής και αλαζονικής συμπεριφοράς και της μειωμένης επαφής με την πραγματικότητα αρκετών μεγαλοστελεχών, εκτελεστικών διευθυντών και διευθυνόντων συμβούλων των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Μια τέτοια προσέγγιση σίγουρα θα είχε αρκετό ενδιαφέρον αν, στα καθ' ημάς, επιχειρούσαμε να δούμε κατά πόσον οι πολιτικοί ηγέτες που οδήγησαν τη χώρα μας σε αυτόν τον κυκεώνα διεθνούς επαιτείας, λιτότητας και -τις τελευταίες ημέρες- κεφαλαιακής ασφυξίας, ήταν υπό την επήρεια του «Συνδρόμου της Ύβρεως».
Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν ότι ο υβριστής ήταν το άτομο που υπερεκτιμούσε τις δυνάμεις του -πολιτικές, οικονομικές, στρατιωτικές, – και παρουσίαζε αλαζονική συμπεριφορά έναντι των νόμων, των άγραφων νόμων και της ηθικής.
Αυτή όμως η συμπεριφορά προκαλούσε τη Νέμεση, τη Θεία τιμωρία!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου