Ο Εορτασμός της Ευρέσεως της Ιεράς Εικόνας του Μ. Βασιλείου στην Ενορία των Ωρεών

Σε πανηγυρική ατμόσφαιρα και με αναστάσιμη χαρά στον περικαλλή και ιστορικό Ιερό Ναό του Αγίου Βασιλείου Ωρεών στις 16 και 17 Μαΐου ε.ε. με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας, Μητροπολίτου Χαλκίδος κ. Χρυσοστόμου τελέσθηκαν οι ιερές ακολουθίες του Εσπερινού, του Όρθρου και της Θείας Λειτουργίας, προεξάρχοντος του Ιεροκήρυκος της Ι. Μητροπόλεως Χαλκίδος, Αρχιμ. Δαμασκηνού Μάκρα και με την συμμετοχή των Οικον. Γεωργίου Γρεμενά, Εφημερίου Ν. Συνασσού, Μιχαήλ Σαμαρά, Εφημερίου Νεοχωρίου-Τσιφλικίου, Ιωάννου Σούρα, Εφημερίου Ωρεών, αλλά και την συγκινητική παρουσία του Λαού του Θεού

Η αφορμή για την λειτουργική σύναξη του Κλήρου και των πιστών ήταν η συμπλήρωση των εξήντα οκτώ ετών από την ανακάλυψη του μεταβυζαντινού ναΐσκου και της ιεράς εικόνας του Μ. Βασιλείου κάτω από τα τείχη του Ενετικού Φρουρίου των Ωρεών.

Η πρόχειρη ανασκαφή κατά την περίοδο από την 9η Μαΐου έως και την 17η Μαΐου 1954, σύμφωνα με τα στοιχεία που αντλούμε από το πλούσιο αρχειακό υλικό της Ενορίας των Ωρεών και καθ’ υπόδειξη της μακαριστής Μαρίας Καραγκούνη, κατοίκου των Ωρεών, μπροστά από την είσοδό του εν λόγω Ιερού Ναού αποκάλυψε μία ταφή μέσα σε μαρμάρινη σαρκοφάγο (σήμερα μέσα στο Ναό) την οποία οι μελετητές αποδίδουν στον Επίσκοπο Ωρεού Λεόντιο.

Βρέθηκαν επίσης μαρμάρινοι κίονες και βυζαντινοί σταυροί, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν κατά πάσα πιθανότητα ως βάση υποστύλων σε μονολιθική Αγία Τράπεζα.

Στο ανατολικό μέρος, όπου ήταν σχηματισμένο το ιερό Βήμα και η ωραία πύλη, βρέθηκαν πίσω από μια πλάκα τα ιερά λείψανα πιθανόν αγνώστου Αρχιερέως της Επισκοπής Ωρεών κατά την τοπική παράδοση.

Στο Δυτικό μέρος, όπου υποθετικά θα έπρεπε να είναι η είσοδος του ναΐσκου αποκαλύφθηκε μεγάλη λάρνακα κοινού τάφου επτά τεθνεώτων. Στο εσωτερικό της λάρνακας, βρέθηκαν πολλά μικρά πήλινα χριστιανικά αντικείμενα, ένα χρυσό δακτυλίδι που αποτελεί την Επισκοπική σφραγίδα του  Αρχιερέως των Ωρεών Λεοντίου, πιθανόν του 370 μ.Χ. καθώς και αρκετά ταφικά δοχεία.

Επίσης βρέθηκαν διάφορα κοσμήματα, αλλά και ένας λαξευμένος βράχος, με δύο υποδοχές που ανήκουν πιθανότατα σε κατεστραμμένο αρχαιοελληνικό ανδριάντα της περιόδου κατακτήσεως των Ρωμαίων του Αρχαίου Ωρεού.

Την 17η Μαΐου  1954, βρέθηκε όρθια μια πήλινη εικόνα της μεσοβυζαντινής περιόδου που αποδίδεται, από τους ευλαβείς κατοίκους των Ωρεών στη μορφή του Μ. Βασιλείου. Η επιφάνειά της πλέον είναι φθαρμένη και μόνο το φωτοστέφανο και ορισμένα ανεπαίσθητα σημεία του προσώπου του Αγίου Βασιλείου διακρίνονται μέχρι και σήμερα.

Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, προσήλθαν ευλαβικά οι μαθητές και οι μαθήτριες του Δημοτικού και Γυμνασίου Ωρεών, με τη συνοδεία των εκπαιδευτικών τους, ενώ το Ιερό Αναλόγιο πλαισίωσαν οι καλλικέλαδοι Ιεροψάλτες της Επαρχίας Ιστιαίας, κ. Αθανάσιος Παπαγεωργίου και Παναγιώτης Αναστασίου.

Ο Ιερός Ναός του Αγίου Βασιλείου Ωρεών αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους ιστορικούς τόπους και καυχήματα της Επαρχίας Ιστιαίας ενώ αυτή την περίοδο πραγματοποιούνται εργασίες συντήρησης και ανάδειξης του αρχαιολογικού πλούτου του Ιερού Ναού υπό την επίβλεψη της προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ευβοίας Δρ. Αγγελικής Σίμωσι και των συνεργατών της.