Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι πίστευαν ότι ορισμένοι άνθρωποι είχαν τη δύναμη να επηρεάζουν τους άλλους με τα βλέμματά τους. Ο βάσκανος οφθαλμός μνημονευόταν πολύ συχνά από τους αρχαίους.
Μάλιστα, ο Πλούταρχος στο έργο του “Των επτά σοφών συμπόσιο” έχει ξεχωριστό κεφάλαιο που αναφέρεται στη βασκανία και σε εκείνους που μπορούσαν να “ματιάσουν” τους άλλους, δηλαδή να τους επηρεάσουν με το βάσκανο βλέμμα τους.
Πιστευόταν ευρέως πως ο βάσκανος οφθαλμός έβλαπτε κυρίως τα παιδιά και τα ζώα, όπως υπερθεμάτιζε και ο Βιργίλιος.
Κατά της βασκανίας μεταχειρίζονταν διάφορα φυλακτήρια, με συνηθέστερο τον πανάρχαιο φαλλό, που τοποθετούνταν στον τράχηλο των παιδιών. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος ανέφερε ακόμη πως μέσα στα σπίτια των αρχαίων, αλλά και έξω στους κήπους τους, έβαζαν ποικίλα σατυρικά σύμβολα, με σκοπό να προστατευθούν από τη βασκανία.
Από τον Ιούλιο Πολυδεύκη πληροφορούμαστε ότι οι τεχνίτες του χαλκού συνήθιζαν να αναρτούν μπροστά από τα καμίνια τους διάφορα φυλακτά κατά της βασκανίας, κυρίως προς αποτροπή του φθόνου.
Ο Πεισίστρατος, άλλωστε, είχε αναρτημένη μπροστά από την Ακρόπολη ένα ομοίωμα ακρίδας, ως προφυλακτήριο κατά του “κακού ματιού”. Άλλοι, πάλι, έφτυναν τρεις φορές τον κόρφο τους.
Οι Ρωμαίοι διέθεταν κι έναν θεό κατά της βασκανίας, τον Fascinus. Οι Εστιάδες Παρθένες ακολουθούσαν τη λατρεία της θεότητας αυτής και λάτρευαν τον φαλλό ως ιερό σύμβολο. Μάλιστα, ομοίωμα του φαλλόμορφου τούτου θεού κρεμούσαν οι θριαμβευτές στρατηγοί στα άρματά τους, για να μη τους βασκάνουν για την επιτυχία τους.
Το ίδιο ακριβώς συνέβαινε και στις χώρες της Αφρικής. Όλοι οι Αφρικανοί, από τον μικρότερο έως και τον μεγαλύτερο, γυναίκες και άντρες, έφεραν επάνω τους κάθε είδους φυλακτό, που το αποκαλούσαν “χαμαΐλ”. Τα χρησιμοποιούσαν ως όπλο κατά του φθόνου, αλλά και εναντίον κάθε κακού, που μπορεί να προκαλέσει κάποιος σε κάποιον άλλον με το βλέμμα του, ακούσια ή και εσκεμμένα.
Κατασκεύαζαν συχνά και φυλακτά φτιαγμένα από χαλκό, σε μορφή νομίσματος, όπου χάρασσαν επάνω τους ορισμένες συμβολικές φράσεις ή ρητά από τα ιερά βιβλία τους, ώστε να αποσοβήσουν κάθε κίνδυνο. Οι φράσεις που μεταχειρίζονταν συχνότερα και πίστευαν ότι τους προφύλασσαν από τη βασκανία ήταν οι εξής:
“Εν ονόματι του οικτίρμονος και ελεήμονος Θεού”.
“Αίνος τω Θεώ Κυρίω του Παντός, Οικτιρμόνι και Ελεημόνι”.
“Ο Θεός συγχωρήσαι”.
Οι Αφρικανοί χρησιμοποιούσαν και φυλακτήρια ψυχής, που θα τους προστάτευαν από τα μοχθηρά πνεύματα και τα αποκαλούσαν “Χιρς-τζαν”.
Η είδηση δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “ΚΛΕΙΩ”, στις 01/04/1887…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου