Θρομβοφλεβίτιδα ή «βαθιά» φλεβική θρόμβωση

Θρομβοφλεβίτιδα ή «βαθιά» φλεβική θρόμβωση. Ποιες οι αιτίες και πώς αντιμετωπίζεται;

του Ξενοφώντα Τσούκαλη,  M.D., medlabnews.gr

Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση των κάτω άκρων ορίζεται ως ο σχηματισμός ενός θρόμβου αίματος σε μια φλέβα του εν τω βάθει συστήματος. Η «βαθιά» φλεβική θρόμβωση ή θρομβοφλεβίτιδα είναι μια εν δυνάμει σοβαρή ασθένεια καθώς μπορεί να ευθύνεται για μια μείζονα επιπλοκή, την πνευμονική εμβολή. Αν δημιουργηθεί θρόμβος στο πόδι σας, ενδέχεται να επηρεάσει την κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει έντονο πόνο και πρήξιμο. Ενδέχεται να προκαλέσει μόνιμη ζημία στο πόδι σας.
Αν δημιουργηθεί θρόμβος, μπορεί να μετακινηθεί τμήμα του μέσω των φλεβών προς τους πνεύμονές και να φράξει την παροχή αίματος. Χωρίς αίμα, οι πνεύμονές δεν μπορούν να τροφοδοτήσουν με οξυγόνο το υπόλοιπο σώμα. Αυτό θα προκαλέσει δύσπνοια, ή σε σπάνιες περιπτώσεις, θάνατο.

Η θρόμβωση αφορά κυρίως το εν τω βάθει φλεβικό δίκτυο και είναι δυνατόν να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε ασθενή που παραμένει στο κρεβάτι για μέρες, ή ακόμα και σε ασθενή που υπέστη ένα απλό κάταγμα, ή υπεβλήθη σε μικρής ή μεγάλης βαρύτητας χειρουργική επέμβαση. Σε παραμελημένες μορφές είναι δυνατόν να εξελιχτεί σε θρόμβωση και του επιπολής φλεβικού δικτύου, να επηρεάσει ακόμη και το αρτηριακό δίκτυο και να οδηγήσει σε γάγγραινα του ποδιού και νέκρωση.
Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση μπορεί να μην προκαλέσει καθόλου συμπτώματα και να μην γίνει αντιληπτή από τον ασθενή, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη στο πόδι, γνωστή και ως μεταθρομβωτικό σύνδρομο, σε χρόνια φλεβική ανεπάρκεια ή σε δυνητικά θανατηφόρο πνευμονική εμβολή.

Το κύριο σύμπτωμα είναι το οίδημα του μέλους που μπορεί να συνδυάζεται και με δυνατό πόνο. Άλλες εκδηλώσεις είναι η ερυθρότητα, η γενικότερη αίσθηση δυσφορίας του μέλους, και σπανιότερα ο πυρετός.

Τα συμπτώματα αυτά λαμβάνονται σοβαρά υπ΄ όψιν, στους ασθενείς με αυξημένους προδιαθεσικούς παράγοντες. Στις παραμελημένες περιπτώσεις παρατηρείται μεγάλο οίδημα του σκέλους, κυάνωση, φυσαλίδες και εκτεταμένες νεκρώσεις του δέρματος.
Η πνευμονική εμβολή εμφανίζεται κυρίως με δύσπνοια και πλευριτικό άλγος. Σπανιότερα εμφανίζεται βήχας, αιμόπτυση και εφίδρωση. Η απώλεια αισθήσεων, αποτελεί βαριά εκδήλωση της νόσου. Θα πρέπει να σημειωθεί και η πιθανότητα πνευμονικής εμβολής, χωρίς κλινική σημειολογία, που είναι σαφώς καλύτερης πρόγνωσης, αλλά και ταυτόχρονα είναι και ύπουλη, καθώς μπορεί να εξελιχθεί, αθόρυβα, σε βαριά μορφή.

Οι θεραπείες θα μειώσουν κατά τα δύο τρίτα τον κίνδυνο δημιουργίας θρόμβων.

Ο ακόλουθος κατάλογος παρουσιάζει τους κύριους παράγοντες που σας θέτουν σε κίνδυνο εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης και πνευμονικής εμβολής ενώ βρίσκεστε στο νοσοκομείο:

    σοβαρή κάκωση (φυσικός τραυματισμός)
    εντατική φροντίδα
    μετατόπιση γονάτου ή ισχίου
    παρατεταμένη εγχείρηση
    εμβολή
    καρδιακή ανεπάρκεια
    καρκίνος
    οξεία πνευμονοπάθεια
    οξεία λοίμωξη ή φλεγμονή
    αντιμετώπιση εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης στο παρελθόν

Τι πρέπει να κάνετε
Πρέπει να βοηθήσετε την ομάδα νοσηλείας να μειώσει τον κίνδυνο δημιουργίας θρόμβου.
Ενώ βρίσκεστε στο νοσοκομείο θα πρέπει:
1. να βεβαιωθείτε ότι λαμβάνετε οποιαδήποτε χάπια ή ενέσεις, που σας έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός σας για τη μείωση του κινδύνου
2. να φοράτε τις αντιθρομβωτικές κάλτσες
3. να αποφεύγετε να κάθεστε ή να ξαπλώνετε στο κρεβάτι για πολύ ώρα
4. να περπατάτε όσο συχνά σας συνέστησε ο γιατρός.
Προτού εξέλθετε από το νοσοκομείο, ρωτήστε το γιατρό τι πρέπει να κάνετε όταν βρίσκεστε πλέον στο σπίτι.

Ενημερωθείτε:

    για πόσο διάστημα θα πρέπει να φοράτε τις αντιθρομβωτικές κάλτσες
    αν θα πρέπει να λάβετε φαρμακευτική αγωγή
    για τη φυσική άσκηση που θα πρέπει να ακολουθήσετε
    άν θα πρέπει να αποφεύγετε το αλκοόλ
    για ό,τι άλλο θα πρέπει να κάνετε εσείς και η οικογένειά σας ώστε να μειώσετε τον κίνδυνο δημιουργίας θρόμβου

Τι να προσέξετε κατά την νοσηλείας σας
Αν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα ενώ βρίσκεστε στο νοσοκομείο, καλέστε αμέσως για βοήθεια. Μετά την εισαγωγή σας στο νοσοκομείο, θα αξιολογηθεί ο κίνδυνος δημιουργίας θρόμβων στα πόδια ή τους πνεύμονές σας.
Το επίπεδο επικινδυνότητας εξαρτάται από:

    πόνο ή πρήξιμο στα πόδια
    πόνο στους πνεύμονες ή το στήθος
    δύσπνοια.

Αν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα μετά την έξοδό σας από το νοσοκομείο, τηλεφωνήστε αμέσως στο γιατρό σας ή μεταβείτε απευθείας στο τμήμα Επειγόντων Περιστατικών οποιουδήποτε νοσοκομείου.

Πώς μπορεί να προληφθεί;
Γενικά, συνιστάται η κατά το δυνατόν αποφυγή παρατεταμένων χρονικών διαστημάτων ακινησίας.
Κατά τη διάρκεια ενός πολύωρου αεροπορικού ταξιδιού, συνιστάται καλή ενυδάτωση, αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ και άσκηση των ποδιών, είτε με μυϊκή σύσπαση των μυών της γάμπας είτε με περπάτημα στο διάδρομο του αεροπλάνου, κάθε 30 λεπτά.
Στους υπέρβαρους ασθενείς, συνίσταται η απώλεια βάρους, καθώς η παχυσαρκία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης. Το σημαντικότερο είναι να ελέγχονται οι παράγοντες κινδύνου έτσι ώστε να αξιολογείται σωστά ο ασθενής και να χορηγείται η κατάλληλη αγωγή προφύλαξης.