Περιφερική νευροπάθεια

 Περιφερική νευροπάθεια - Διαβητική νευροπάθεια
του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr

Η περιφερική νευροπάθεια πρόκειται για διαταραχή των νεύρων στη μεταφορά εντολών από το νωτιαίο μυελό και τον εγκέφαλο προς τις περιφερειακές μονάδες. Πρόκειται για παθήσεις των περιφερικών νεύρων οφειλόμενες σε διάφορα αίτια τα οποία συχνότερα είναι τοξικά, μεταβολικά και κληρονομικά.
Συμπτώματα της περιφερικής νευροπάθειας

Στα κύρια συμπτώματα της περιφερικής νευροπάθειας αναφέρονται το μούδιασμα, ο πόνος, η δυσκολία στην κίνηση, οι διαταραχές ούρησης, η στυτική δυσλειτουργία, οι διαταραχές στα μάτια και στο έντερο.

Πόνος, κάψιμο, μυρμηγκιάσματα, μούδιασμα, απώλεια της αίσθησης, μυική αδυναμία, δερματικά έλκη (ανοικτές πληγές) στην περιφερική πολυνευροπάθεια που επηρεάζει την αισθητικότητα κυρίως αλλά και την κινητικότητα σε μικρότερο βαθμό των ποδιών και των χεριών. Πολλοί ασθενείς το μόνο που νιώθουν είναι απώλεια της αίσθησης στα πόδια. Εξαιτίας αυτής της απώλειας της αίσθησης στα πόδια μπορεί να τραυματισθούν εύκολα και να μην το καταλάβουν. Δημιουργούνται λοιπόν πληγές που αν δεν θεραπευτούν γίνονται δερματικά έλκη τα οποία παθαίνουν μόλυνση και μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε γάγγραινα και ακρωτηριασμό.
Απώλεια του ελέγχου της κύστης, ακράτεια ούρων, αδυναμία κένωσης της κύστης, συχνές ουρολοιμώξεις, φούσκωμα στην κοιλιά,ναυτία, έμετοι, διάρροια, δυσκοιλιότητα, προβλήματα στύσης στον άνδρα και σεξουαλικά προβλήματα στη γυναίκα, ζάλη όταν περνάτε από την καθιστή στην όρθια θέση (ορθοστατική υπόταση), υπερβολική εφίδρωση ή πολύ λίγη εφίδρωση στην αυτόνομη νευροπάθεια η οποία επηρεάζει την κύστη, το έντερο, τα γεννητικά όργανα, τους ιδρωτοποιούς αδένες, τα μάτια και την καρδιά.

Που οφείλεται η περιφερική νευροπάθεια

Η περιφερική νευροπάθεια μπορεί να οφείλεται σε κληρονομικές ασθένειες όπως η νόσος Charcot- Marie- Tooth και η αταξία του Φρίντριχ. Άλλοι παράγοντες που φαίνεται ότι ευθύνονται είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η κατάχρηση αλκοόλ, το Aids, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο ερυθηματώδης λύκος, πιθανός τραυματισμός νεύρων, έλλειψη βιταμινών κ. ά. Επίσης επίκτητες νεοπλασίες, παρανεοπλασματικά σύνδρομα.

H διαβητική νευροπάθεια είναι η βλάβη που παθαίνουν τα νεύρα από τα υψηλά επίπεδα του σακχάρου στο αίμα στους διαβητικούς ασθενείς. Όλα τα νεύρα στο σώμα μπορεί να πάθουν βλάβη. Διαβητική νευροπάθεια κινδυνεύουν να πάθουν πιο εύκολα άτομα που έχουν διαβήτη για πολλά χρόνια ή άτομα με διαβήτη που δεν ελέγχεται καλά (με υψηλό σάκχαρο). Η διαβητική νευροπάθεια δεν δίνει πάντα συμπτώματα. Μπορεί κάποιος να έχει διαβητική νευροπάθεια και να μην το γνωρίζει.
Διάγνωση της περιφερικής νευροπάθειας
Προηγείται η λεπτομερής καταγραφή του ιστορικού του ασθενούς. Αν χρειαστεί απαιτούνται ακτινολογικές και μικροβιολογικές εξετάσεις για τον αποκλεισμό λοιμωδών παθήσεων.

Η διάγνωση για την περιφερική νευροπάθεια γίνεται μέσω ειδικών νευρολογικών εξετάσεων, ηλεκτρομυογραφήματος, ηλεκτροφυσιολογικού ελέγχου (ταχύτητες αγωγής νεύρων, ηλεκτρομυογράφημα), για την αποκάλυψη της βαρύτητας, της κατανομής  αλλά και του τύπου βλάβης (αξονική, απομυελινωτική)

Υπέρηχος των περιφερικών νεύρων και του βραχιονίου πλέγματος, για την αποκάλυψη δομικών βλαβών του νευρικού συστήματος (οίδημα, ατροφία, υπετροφία), αλλά και χαρακτηριστικών ευρημάτων που μπορεία να οδηγήσουν στη διάγνωση μίας φλεγμονώδους πολυνευροπάθειας (π.χ. CIDP, Guillain-Barre)

Αιματολογικός έλεγχος, για την αποκάλυψη συχνότερα μεταβολικών (π.χ. έλλειψη βιταμινών) ή φλεγμονωδών (νόσος του Lyme, αγγειίτιδα) αιτιών

Ανά περίπτωση και ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι σαφούς αιτίας της πολυνευροπάθειας, μπορεί να διευρυνθεί ο διαγνωστικός έλεγχος με βιοψία νεύρων ή απεικονιστικό έλεγχο με μαγνητική τομογραφία.

Θεραπεία της περιφερικής νευροπάθειας
Σημαντικό ρόλο για τη θεραπεία της περιφερικής νευροπάθειας παίζει η αντιμετώπιση της βασικής νόσου. Συχνά συνιστώνται φυσικοθεραπείες και αναλγητικά φάρμακα.

Στις ελλείψεις βιταμινών, η χορήγηση των ανάλογων βιταμινούχων σκευασμάτων που χρειάζεται ο οργανισμός μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση. Παράλληλα η υγιεινή διατροφή είναι η καλύτερη διασφάλιση για παροχή στον οργανισμό των βιταμινών που χρειάζεται καθημερινά.

Στους αλκοολικούς, εκτός από την υγιεινή διατροφή και τη χορήγηση βιταμινών που χρειάζονται στον οργανισμό τους, επιβάλλεται η διακοπή κατανάλωσης αλκοόλ.

Στους διαβητικούς, ο έλεγχος της γλυκόζης αίματος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη βελτίωση της κατάστασης των νεύρων του ασθενούς. Οι διαβητικοί πρέπει να γνωρίζουν ότι οι βλάβες που δημιουργούνται στον οργανισμό τους λόγω ψηλής γλυκόζης στο αίμα δεν είναι αναστρέψιμες. Για αυτό απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στη θεραπεία τους για πρόληψη σοβαρών βλαβών που πιθανόν να απειλούν τη ζωή τους.

Για την αντιμετώπιση του πόνου που συνοδεύει τις περιφερικές νευροπάθειες, χρησιμοποιούνται φάρμακα αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη, και νευροληπτικά φάρμακα, όπως ορισμένα αντιεπιληπτικά και αντικαταθλιπτικά. Στην τελευταία κατηγορία περιλαμβάνεται ένας μεγάλος αριθμός ουσιών που έχουν πάρει ένδειξη για το νευροπαθητικό πόνο με ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα ή ακόμα και για συγκεκριμένες παθήσεις, όπως είναι η νευραλγία τριδύμου νεύρου. Χαρακτηριστικά μπορούν να αναφερθούν η καρβαμαζεπίνη (Tegretol) και η οξκαρβαζεπίνη (Trileptal), το βαλπροϊκό (Depakine), η γκαμπαπεντίνη (Neurontin), η λεβατιρασετάμη (Keppra), η πρεγκαμπαλίνη (Lyrica), η ντουλοξετίνη (Cymbalta) κ.α.

 Επιπλοκές της περιφερικής νευροπάθειας
Στις επιπλοκές για την περιφερική νευροπάθεια αναφέρονται η νευρολογική δυσλειτουργία και η αδυναμία αισθητικότητας και κινητικότητας.
Οδηγίες για ασθενείς με περιφερική νευροπάθεια

Οι ασθενείς που έχουν στην οικογένειά τους ιστορικό περιφερικής νευροπάθειας πρέπει να υιοθετούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με διακοπή του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ και κατανάλωση υγιεινής διατροφής.

Προλητικά μέτρα για να αποφύγετε επιπλοκές της νευροπάθειας

Για να αποφύγετε τα έλκη (πληγές) στα πόδια και τους ακρωτηριασμούς και να προστατεύσετε τα  πόδοα σας, θα πρέπει να ελέγχετε τα πόδια σας κάθε μέρα, να φοράτε πάντα παπούτσια ή παντόφλες (να μην περπατάτε ποτέ ξυπόλυτοι) και καθαρές, στεγνές κάλτσες, να αγοράζετε πάντα παπούτσια που σας είναι βολικά και άνετα (να μην σας πληγώνουν), να ζητήσετε πάντα βοήθεια αν χρειάζεται από ειδικό γιατρό. Επιπλέον, καλό είναι να πλένετε, να στεγνώνετε και να ελέγχετε τα πόδια σας κάθε μέρα, να κοιτάτε πάντα για κάλους, εκδορές, πληγές, κοψίματα, ερυθρότητα ή οιδήματα στα πόδια σας, να κόβετε τα νύχια σας τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, να βάζετε κρέμα για ξηροδερμία, αλλά όχι ανάμεσα στα δάκτυλα.