Ένα βασικό επιχείρημα που ακούγεται και από σοβαρούς αναλυτές, είναι ότι το 2010 οι ξένες Τράπεζες, επειδή είχαν φορτωθεί πολλά ομόλογα του ελληνικού Κράτους, προτίμησαν να μην γίνει το “κούρεμα” με το PSI τότε, αλλά αργότερα (2012), ώστε εν τω μεταξύ να τα ξεφορτωθούν. (Διαφωνώ με το “κούρεμα” ως λύση και με το PSI όπως έγινε, μια πρόταση ρύθμισης του χρέους εδώ). Σύμφωνα με τα στοιχεία τον Απρίλιο του 2010 οι ξένες Τράπεζες κατείχαν 187 δις.ευρώ ενώ όταν έγινε το κούρεμα 152 δις.ευρώ. Δηλαδή είχαμε μια μείωση 35 δις.ευρώ ή 19%. Με το κούρεμα οι ξένες Τράπεζες γλύτωσαν δηλαδή περίπου το φοβερό ποσό των 17,5 δις. ευρώ! Με βάση αυτό το στοιχείο έχει στηθεί μια ολόκληρη θεωρία, ότι οι ξένοι μεθόδευσαν ώστε το κούρεμα να μην γίνει το 2010 για να μην χάσουν από τα ελληνικά ομόλογα που κατείχαν. Ακόμη και ο κος Παυλόπουλος της ΝΔ (ο κος μαζικοί διορισμοί στο Δημόσιο αν θυμάστε την περίοδο 2014-2009), έκανε σχετική επερώτηση στη Βουλή για το θέμα αυτό. Όμως, το ελληνικό χρέος από το 2010 έως το 2012 αναδιαρθρώθηκε και ουσιαστικά μεταφέρθηκε από τον ιδιωτικό τομέα στον επίσημο δημόσιο τομέα της Ευρωζώνnς, δηλαδή οι “κακοί” ξένοι επέλεξαν τελικά να φορτώσουν τα ίδια τους τα Κράτη με ελληνικό χρέος! Αλλά, ας θεωρήσουμε ότι πράγματι οι “κακοί” ξένοι φρόντισαν να προστατεύσουν τις Τράπεζές σας από τα τοξικά ελληνικά ομόλογα, υπερασπίζοντας τα συμφέροντά τους. Εμείς δηλαδή ως Ελλάδα, εάν για να προστατεύσουμε τις ελληνικές Τράπεζες που δρουν και μάλιστα δυναμικά στις γειτονικές βαλκανικές χώρες (Βουλγαρία, Τουρκία κ.ά.), τις ωθούσαμε να απαλλαγούν από τα τοξικά ομόλογα του Βουλγαρικού ή του Τουρκικού Κράτους, δεν θα κάναμε καλά ; Γιατί οι ευρωπαίοι σε αντίστοιχη θέση, δεν έκαναν καλά για τα συμφέροντα της χώρας τους και των πολιτών τους προφανώς ;
Ένα άλλο επιχείρημα που ακούγεται με αφορμή το δημόσιο χρέος της χώρας, από τη λαϊκιστική αριστερά και την ακροδεξιά κυρίως, είναι να εξοφλήσει η Γερμανία το κατοχικό δάνειο και τις πολεμικές αποζημιώσεις πρώτα και μετά εμείς βλέπουμε με τα χρέη της χώρας. Υπονοώντας ότι με αυτό τον τρόπο θα ισοφαρίσει η χώρα τις υποχρεώσεις της προς τους δανειστές της. Όμως οι δανειστές της Ελλάδας δεν είναι μόνο η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, αλλά οι χώρες της Ευρωζώνης (εκτός της Σλοβακίας) και το ΔΝΤ που εκπροσωπεί πάνω από 180 χώρες του κόσμου, πολλές απ’ αυτές πολύ φτωχότερες από την Ελλάδα. Δεύτερον, εάν μια χώρα έχει νόμιμες διεκδικήσεις από μια άλλη χώρα και μάλιστα χώρα εταίρο στην ευρωζώνη, ακολουθεί τον δρόμο της νόμιμης διεκδίκησης, μέσα από το διεθνές δίκαιο και τους διεθνείς κανόνες. Δεν κάνει μικροπολιτική σπέρνοντας το μίσος με έναν άλλο λαό, τη στιγμή μάλιστα που οι μεγαλύτερης ηλικίας έλληνες δεν έχουν και τις καλύτερες αναμνήσεις από την περίοδο της ναζιστικής Γερμανικής κατοχής και οι νεότεροι με αυτά που έχουν διδαχθεί και έχουν ακούσει για την περίοδο αυτή, διαθέτουν ήδη ένα υποσυνείδητο συναισθηματικό υπόβαθρο υποδοχής παρόμοιων επιχειρημάτων, χωρίς το βάσανο της κοινής λογικής πολλές φορές.
Για την ιστορία να σημειώσουμε ότι η αριστερά παραδοσιακά δεν θεωρούσε ηθική πολιτική τις πολεμικές αποζημιώσεις, γιατί πίστευε βαθιά ότι τελικά φορτώνονται τα βάρη στους εργαζόμενους της χώρας που καλείται να πληρώσει μετά τον πόλεμο και ότι αποτελούν δώρο στο εθνικισμό. Αυτό έγινε και στην επαναστατική Ρωσία του Λένιν [1], ο οποίος διαφώνησε με τις τεράστιες πολεμικές αποζημιώσεις που φορτώθηκαν στην Γερμανία, με την συνθήκη των Βερσαλλιών (1919), παρά τις μεγάλες καταστροφές που είχε υποστεί η Ρωσία στον πόλεμο και την ταπεινωτική συνθήκη του Μπρεστ – Λιτόφσκ (1918). Επί σταλινισμού βέβαια μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο άλλαξε αυτή η τακτική και η Σοβιετική Ένωση απαίτησε τεράστια ποσά από την τότε Δυτική Γερμανία. Να σημειώσουμε επίσης ότι πολλοί ιστορικοί [2] θεωρούν ότι αυτές οι τεράστιες πολεμικές επανορθώσεις που χρέωσαν οι δυτικές δυνάμεις τη Γερμανία μετά τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο, αποτέλεσε το βασικό παράγοντα ενίσχυσης και γιγάντωσης στην συνέχεια του ναζισμού και στην άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία.
Προσοχή όμως, όλα αυτά τα εγκλήματα που επικαλούνται όσοι αναζητούν συμψηφισμούς, αφορούν την ναζιστική Γερμανία. Γιατί σήμερα η Γερμανία είναι μια δημοκρατική χώρα, με μεγάλη συμβολή και οικονομική, ως η μεγαλύτερη χώρα της Ευρώπης, στην οικοδόμηση της ενωμένης Ευρώπης. Και ο Γερμανικός λαός αγωνίζεται και συνεισφέρει από κοινού με τους άλλους λαούς στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Πάνω από τέσσερα εκατομμύρια Γερμανοί εργαζόμενοι επισκέπτονται κάθε χρόνο την Ελλάδα και αφήνουν το συνάλλαγμά τους. Μπορεί ο καθένας να έχει πολιτικές διαφορές με τις απόψεις της Κυβέρνησης της Γερμανίας, αλλά κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι είναι δημοκρατική εκλεγμένη Κυβέρνηση, που ανήκει σ’ αυτούς που πολεμούν το νεοναζισμό, ο οποίος είναι γνωστό ότι προσπαθεί να σηκώσει κεφάλι παντού, ακόμη και μέσα στη Γερμανία. Το βασικότερο όμως είναι, αυτού του είδους οι πρακτικές δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα για την λύση του ίδιου του προβλήματος και αυτό είναι γνωστό στους εμπνευστές τους. Άρα το να συνδέεις το θέμα της αποπληρωμής του χρέους της χώρας σου, με κάποιες εν δυνάμει διεκδικήσεις προς μια άλλη χώρα προσπαθώντας να κάνεις συμψηφισμό σε ένα θολό τοπίο, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι δεν έχει κανένα αποτέλεσμα, είναι μια πολιτική τουλάχιστον χωρίς αρχές.
Όμως να το θέσουμε και αλλιώς το πρόβλημα των πολεμικών αποζημιώσεων. Εγκλήματα πολέμου έχουμε και από τους έλληνες σε περίοδο πολέμου. Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες και στους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 [3] και την περίοδο του εμφυλίου έγιναν εθνοκαθάρσεις σε σλαβικά φύλλα που ζούσαν σε πολλές πόλεις της Βορείου Ελλάδας και μάλιστα οι περισσότεροι εξ αυτών με ελληνική συνείδηση [4]. Μήπως θα έπρεπε για να είμαστε δίκαιοι να αναγνωρίσουμε αυτά τα εγκλήματα των ελλήνων και να αποκαταστήσουμε τους απογόνους των θυμάτων αυτών ; Δεν έχω απάντηση. Το θέμα των πολεμικών αποζημιώσεων χρειάζεται προσοχή, όχι μετατροπή σε προπαγάνδα και κυρίως αντιμετώπιση με σοβαρότητα και μόνο μέσα από τους διεθνείς κανόνες δικαίου και τους διεθνείς οργανισμούς.
Στο προηγούμενο επιχείρημα προστίθενται και οι γνωστές θεωρίες συνομωσίας των πιο λαϊκίστικων κομμάτων, αλλά και των νεοναζιστών της χώρας, που θεωρούν υπεύθυνους για τα όλα δεινά της χώρας, την ΕΕ, την κα Μέρκελ και τον κο Σόϊμπλε. Η θεωρία περί νέας κατοχής είναι πολύ διαδεδομένη, όπως και οι θεωρίες περί προτεκτοράτου και αποικίας χρέους, στους πολίτες της Ελλάδας, με αφορμή το ξέσπασμα της κρίσης και της ουσιαστικής χρεοκοπίας της χώρας το 2009. Αυτές οι θεωρίες που απευθύνονται περισσότερο στο θυμικό και όχι στην κοινή λογική, ουσιαστικά απαλλάσσουν από τις ευθύνες τους το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα της χώρας και τις οικονομικές ελίτ που επωφελήθηκαν όλα αυτά τα χρόνια της δανεικής ευημερίας και μεταθέτουν το πρόβλημα σε κάποιες ενδεχόμενες υποχρεώσεις κάποιας χώρας μιας περασμένης εποχής, που είναι σήμερα ο βασικός δανειστής της χώρας. Με αφορμή την Siemens, αλλά και άλλων γερμανικών εταιριών και τον χρηματισμό ελλήνων, για την προώθηση των συμφερόντων τους στην χώρα, εμπλέκουν και την Γερμανική Κυβέρνηση, εμφανίζοντας την εμμέσως ως υπεύθυνη για τους διεφθαρμένους της Ελλάδας. Κάτι τέτοιο όμως δεν έχει αποδειχθεί. Μάλιστα εάν δεν γίνονταν ανακρίσεις και δίκες στη Γερμανία για τον χρηματισμό αξιωματούχων άλλων χωρών από την Siemens, όπου υπήρξαν και καταδίκες, στην Ελλάδα μάλλον δεν θα είχαν προχωρήσει οι διώξεις για τον χρηματισμό ελλήνων αξιωματούχων από την ίδια εταιρία [5].
Ένα άλλο επιχείρημα που ακούγεται από τα ίδια χείλη είναι ότι, από την κρίση η Γερμανία επωφελήθηκε οικονομικά, άρα δεν επιθυμεί την ανόρθωση της Ελλάδας. Και αυτό το επιχείρημα το στηρίζουν στο γεγονός ότι λόγω της κρίσης τα επιτόκια δανεισμού της ίδιας της Γερμανίας μειώθηκαν, αλλά και οι Τράπεζες της ευνοήθηκαν, γιατί προτιμήθηκαν από τους διάφορους επενδυτές που θεωρούν ασφαλέστερη τη Γερμανική χρηματοπιστωτική αγορά για τα χρήματά τους. Με βάση αυτά τα στοιχεία πράγματι η Γερμανία είχε μείωση του επιτοκίου δανεισμού της στα χρόνια της κρίσης, άρα κέρδισε, αφού μελλοντικά θα πληρώσει λιγότερους τόκους. Η προπαγάνδα βέβαια λέει ότι η Γερμανία εισέπραξε περίπου 60 δις. ευρώ την περίοδο της κρίσης, χωρίς να συνεισφέρει ούτε ένα ευρώ. Εδώ υπάρχουν δύο ψέματα. Το πρώτο είναι ότι η Γερμανία εισέπραξε 60 δις. και το δεύτερο ότι δεν συνεισέφερε ούτε ένα ευρώ. Στην πραγματικότητα η Γερμανία θα ωφεληθεί στο απώτερο μέλλον από τα μειωμένα επιτόκια της, δηλαδή θα πληρώσει λιγότερους τόκους από την μείωση του επιτοκίου δανεισμού της, οι οποίοι υπολογίζονται περίπου στα 60 δις. ευρώ. Αυτό όμως το οφείλει στην δυναμική της οικονομία και στην εμπιστοσύνη που της δείχνουν τα διεθνή κεφάλαια. Δεν τις τα χαρίζει κάποιος. Δεύτερον η Γερμανία κερδίζει από τις εξαγωγές της λόγω του ότι τα προϊόντα της είναι ανταγωνιστικά, όχι γιατί έπεσε το ευρώ. Το φτηνό ευρώ το έχουν και οι άλλες χώρες της ευρωζώνης. Άρα μπορούν και οι ίδιες να κερδίσουν, αρκεί να έχουν εξαγωγές, δηλαδή ανταγωνιστικά προϊόντα. Τέλος, η Γερμανία έχει βάλλει πάνω από 20 δις. ζεστό χρήμα στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό στήριξης και εγγυάται ένα μεγάλο μέρος από τα 240 δις. ευρώ που έχει δανειστεί η χώρα μας από την ευρωζώνη και το ΔΝΤ. Δηλαδή η Γερμανία θα πληρώσει περίπου το 20% των δανείων αυτών, εάν χρεοκοπήσει η Ελλάδα. Άρα δεν είναι και λίγα όσα πλήρωσε και ενδεχομένως να πληρώσει ακόμη η Γερμανία για την διάσωση της Ελλάδας.
Είναι τελείως λανθασμένη η εκτίμηση –εάν είναι καλοπροαίρετη- ότι ωφελεί τη Γερμανία η κρίση και τελικά μια χρεοκοπία της Ελλάδας. Η συνέχιση της κρίσης στην Ελλάδα όχι μόνο δεν την ευνοεί, αλλά την τρομάζει. Γιατί η μεγάλη επένδυση της Γερμανίας, είναι η ευρωζώνη και το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Γιατί τα συμφέροντα της Γερμανίας, είναι σε μια μεγάλη και ισχυρή ΕΕ και όχι σε μια μεμονωμένη Γερμανία, μια χώρα πολύ μικρή στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Γι αυτό και βοήθησε στην αποτροπή της ανοικτής χρεοκοπίας της Ελλάδας, που εάν γινόταν πραγματικότητα το 2010 θα δημιουργούσε ίσως και μη αντιστρέψιμες επιπτώσεις για την ευρωζώνη και την ίδια την ΕΕ.
Τέλος, ένα άλλο επιχείρημα που συνήθως εκφωνείται από τους ίδιους που αναφέρθηκαν προηγούμενα, είναι ότι το χρέος της χώρας πρέπει να μειωθεί δραστικά μέσα από μια διεθνή διάσκεψη, όπως έγινε και με τη Γερμανία το 1953 και ενός Σχεδίου Μάρσαλ που θα φέρει την ποθητή ανάπτυξη στην Ελλάδα. Το θέμα είναι ότι σήμερα η Ελλάδα δεν βγαίνει μετά από ένα πόλεμο και οι συνθήκες δεν είναι ίδιες. Μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και τον χωρισμό της Ευρώπης σε δύο στρατόπεδα ξεκινά ο ψυχρός πόλεμος. Οι ΗΠΑ ήθελαν μια ισχυρή Δυτική Γερμανία, όντας στο “μάτι του κυκλώνα”, για να μπορέσει να επιβιώσει στην πίεση των Σοβιετικών και της Ανατολικής Γερμανίας. Γι αυτό και έδωσαν τόσα πολλά χρήματα στην ανόρθωση της Δυτικής Γερμανίας. Σήμερα ποιος θα ενδιαφερθεί για την Ελλάδα και για ποιο λόγο; Στην ίδια κατάσταση με την Ελλάδα όσον αφορά το δημόσιο χρέος, βρίσκονται και άλλες χώρες της ΕΕ. Άρα λοιπόν γιατί για την Ελλάδα να γίνει σήμερα κάτι τέτοιο και όχι και για τις άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα; Να γίνει για όλες λένε. Το θέμα όμως είναι ποιος θα πληρώσει. Γιατί για την Ελλάδα ας πούμε θα πληρώσει η Γερμανία. Για την Ισπανία, την Ιταλία, την Γαλλία ποιος θα πληρώσει ; Δέκα Γερμανίες δεν φτάνουν. Ασφαλώς η ριζική αντιμετώπιση του χρέους της Ελλάδας θα γίνει στο απώτερο μέλλον μέσα από διαδικασίες αμοιβαιοποίησης του. Σήμερα, πρέπει να επιδιωχθεί μια βιώσιμη ρύθμιση[6] του. Στο μέλλον, μέσα από μεγάλες και γενναίες μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με τις αλλαγές στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, στην κατεύθυνση μιας δημοκρατικής οικονομικής και πολιτικής ολοκλήρωσης, θα βρεθούν τα εργαλεία και οι πόροι αμοιβαιοπόιησης του χρέους της Ελλάδας και των άλλων χωρών. Όμως δεν αποτελεί για τους έλληνες, μια υπόθεση ενός δωρεάν γεύματος η αντιμετώπιση του χρέους της Ελλάδας. Και όσοι το ισχυρίζονται αυτό, κοροϊδεύουν όχι μόνο το λαό της Ελλάδας, αλλά και τους ίδιους τους εαυτούς τους. Αλλά μάλλον το δεύτερο δεν συμβαίνει, γιατί μάλλον γνωρίζουν πολύ καλά ότι αυτά που λένε δεν έχουν καμιά δόση ρεαλισμού, αλλά το κάνουν συνειδητά και παραπλανούν και αυτό είναι επικίνδυνο.
29-11-2014
Κώστας Χαϊνάς
[1] Λένιν Β., Για την ειρηνική συνύπαρξη, Εκδόσεις Θεμέλιο, (1964)
[2] Eric Hobsbawm, Η εποχή των άκρων, Εκδόσεις Θεμέλιο, (1995)
[3] Βασίλης Κ. Γούναρης, Οι Σλαβόφωνοι της Μακεδονίας: Η πορεία της ενσωμάτωσης στο ελληνικό εθνικό κράτος, 1870 – 1940, Μακεδονικά, Σύγγραμμα Περιοδικό της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, τόμος 29ος 1993-1994, Θεσσαλονίκη, 1994, 209-236
[4] Mark Mazower, (2001), Σκοτεινή ήπειρος, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια
[5] Καθημερινή 29-11-2014,
http://www.kathimerini.gr/793270/article/epikairothta/ellada/vary-kathgorhthrio-kata-64-atomwn-gia-th-siemens
[6] Χαϊνάς Κώστας, (2014), http://kostasxainas.blogspot.gr/2014/11/blog-post.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου